منظور از تحلیل رفتار کاربردی چیست؟

تحلیل رفتار کابردی چیست و چه کاربردی دارد؟ یکی از مهم‌ترین کاربردهای تحلیل رفتار کاربردی، درمان و توانبخشی کودکان اوتیستیک است که پیش از این هم در وب سایت کودکت به آن اشاره‌هایی کردیم. اما شاید خیلی از ما پیش از آن که دقیق بدانیم که تحلیل رفتار کاربردی چیست ،‌ تصور داریم که از این روش درمان رفتاری فقط در اوتیسم استفاده می‌شود، در صورتی که اصلا اینطور نیست و کاربرد تحلیل رفتار کاربردی در اوتیسم تنها یکی از چندین مورد استفاده از این روش درمانی است. برای دانستن اینکه تحلیل رفتار کاربردی چیست و می‌توان از آن چه استفاده‌هایی کرد، به شما پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مقاله را با دقت بیشتری مطالعه کنید.

روش‌های زیادی در زمینه درمان‌های رفتاری وجود دارد. با این حال تحلیل رفتار کاربردی یکی از رایج‌ترین انواع درمان رفتار است که برای بهبود رفتار در کودکان مبتلا به اختلالات رشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: نقش تحلیل رفتار کاربردی در بهبود رفتارهای اجتماعی در افراد مبتلا به اوتیسم

تحلیل رفتار کاربردی یا (Applied behavior analysis) که به اختصار ABA نامیده می‌شود، در اواخر دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی توسعه یافت. در این روش با مشاهده دقیق رفتارهای چالش برانگیز و نامطلوب که به صورت طبیعی از کودک سر می‌زند، رفتارهای او را تحلیل می‌کند. سپس تحلیل رفتار با برنامه‌ مداخله رفتار مرتبط می‌شود تا بتواند راه‌های سالم و انطباق‌پذیرتری را برای پاسخ به موقعیت‌های مختلف آموزش دهد. معمولا رویکرد تحلیل رفتار کاربردی به طور گسترده در کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم و سایر مشکلات مربوط به رشد طبیعی استفاده می‌شود. با دانستن نکات ابتدایی درباره اینکه تحلیل رفتار کاربردی چیست می‌توانیم به سراغ استفاده از این روش در درمان اختلالات کودکان برویم.

تحلیل رفتار کاربردی چیست و چه کاربردی در کودکان دارد؟

تکنیک‌های ABA برای توسعه مهارت‌های اصلی مانند نگاه کردن، توجه کردن، گوش دادن و تقلید کردن و مهارت‌های پیچیده‌تری مانند خواندن، گفتگو کردن و درک منظور دیگران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش‌های درمانی ممکن است همچنین برای کمک به کودکان برای تغییر در برنامه، تغییر در محیط پیرامون و یا چیزهای دیگری که بدون حمایت نمی‌تواند آن‌ کار را انجام دهد یا برایش دشوار است، مفید باشد. به این صورت که ABA می‌تواند احتمال به وجود آمدن مشکلات رفتاری در اثر تغییر در چنین موقعیت‌هایی را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: زندگی روزانه یک کودک اوتیستیک چگونه است؟

در برنامه تحلیل رفتار کاربردی هیچ پروتکل درمانی استانداردی وجود ندارد. در عوض، مفاهیم و فاکتورهای خاصی وجود دارد که رویکرد ABA را هدایت می‌کند. این مفاهیم برای هر کودک بر اساس مهارت‌ها، توانایی‌ها، سطح عملکرد و رفتار کودک برای تطبیق برنامه‌ درمانی، با نیازهای فردی اعمال می‌شود.

درمان رفتاری در رویکرد تحلیل رفتار کاربردی مبتنی بر مفهوم ساده تقویت مثبت رفتارهای مطلوب و نادیده گرفتن برنامه ریزی شده رفتارهای نامطلوب است.

این روش در تحلیل رفتار کاربردی در کودکان، اغلب بین ۳۰ تا ۴۰ ساعت در هفته به صورت انفرادی و با حضور یک درمانگر دوره دیده اجرا می‌شود. در این روش، هر کار و مهارت جدید به اجزای کوچک‌تر تقسیم می‌شود. هر گاه کار خواسته شده به درستی انجام گیرد، کودک مورد تشویق قرار می‌گیرد تا انگیزه تکرار آن و فرمان برداری در کودک افزایش یابد.

تحلیل رفتار کاربردی در کودکان برای چه کسانی سودمند است؟

درمان رفتاری به روش ABA در برخی موارد می‌تواند برای همه‌ی کودکان دارای معلولیت، چه دارای مشکلات رفتاری خاصی باشند یا نباشند، مفید باشد. این روش درمانی بر اصلاح رفتارهای چالش برانگیز و آموزش رفتارهای تطبیقی جدید به جای رفتارهای چالش برانگیز نامطلوب، تمرکز می‌کند. رفتار درمانی همچنین برای کودکان مبتلا به اختلالات رشد بدون هیچ مشکل رفتاری خاص هم می‌تواند از طریق انگیزه دادن به کودکان برای اهداف درمانی خاص مفید باشد. درمان رفتاری همچنین برای کودکانی که دارای اختلالات رشد نیستند ولی با چالش‌های رفتاری درگیر هستند بسیار مفید است.

تماشا کنید: ویدیو: اوتیسم در کودکان – دکتر مریم کشاورز و فریبا مدرسی

در سال ۲۰۰۷ گزارش‌های بالینی از انجمن اختلالات کودکان در آمریکا تاثیر (ABA) به عنوان مداخله در طیف‌های اوتیسم نشان داد بچه‌هایی که درمان رفتاری را زود هنگام دریافت کرده بودند، به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش IQ، گفتار، تقلید و سازگاری رفتاری و تعدای از رفتارهای اجتماعی را به دست آوردند.

آیا شما پیش از خواندن این مقاله می‌دانستید که تحلیل رفتار کاربردی چیست و می‌توان در چه راستایی از آن استفاده کرد؟ اگر تجربه گذراندن جلسات ABA را داشته‌اید یا فکر می‌کنید نکته‌ای در این مقاله جا افتاده، آن را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.