ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش چیست؟

برای اکثر والدین داشتن نوزاد نارس، ترسناک و حتی نا‌امید کننده است. آن‌ها مشتاقانه منتظر روزی هستند که بتوانند نوزاد خود را از بیمارستان به خانه بیاورند، اما زمانی که یک جنین پیش از موقع به دنیا می‌آید، گاهی اوقات ممکن است برای ماه‌ها در بیمارستان بماند و والدین با دست‌های خالی به خانه بازمی‌گردند. ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش زیاد است و باعث می‌شود تشخیص کودک نارسی که در عین حال باهوش هم است با سختی رو به رو باشد.

نگه‌داری کودک در بیمارستان برای چند هفته، تازه شروع سختی‌‌هایی است که در ماه‌های بعد برای والدین شدت می‌گیرد. یکی از این سختی‌ها این است که آیا کودک به صورت طبیعی رشد می‌کند. اگر یک کودک ۶ هفته زودتر به دنیا بیاید، در چه سنی می‌تواند بشیند؟ از چه سنی شروع به راه رفتن می کند؟ از چه سنی به حرف می‌افتد؟ به نظر می‌رسد جدول‌های نقاط عطف رشد برای کودکان نارس کاربردی ندارد چرا که رشد یک کودک نارس عقب‌تر از یک کودک معمولی است. البته اختلاف رشد کودک نارس و کودک معمولی زیاد نیست. برای تشخیص میزان رشد کودک نارس در محدوده طبیعی، کافی است ویژگی‌های مشترک کودکان در سن‌های مختلف را مطالعه کنید. به این معنی که به جای استفاده از تاریخ واقعی تولد کودک، از موعد مقرر (زمانی که پزشک تشخیص می‌دهد کودک نیازی به دستگاه ندارد) استفاده کنید. برای مثال اگر کودک شما در سوم خرداد ماه به دنیا آمده است و از سوم تیر از بیمارستان مرخص شده است، باید سن او را از سوم تیر محاسبه کرد. یعنی در سوم مرداد ماه او یک ماهه است و ویژگی‌های یک کودک ۱ ماهه را در او بررسی کنید.

ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش

سنجش میزان رشد کودک نارسی که در عین حال باهوش هم است، کار سخت‌تری است. نبوغ در کودکان با نشانه‌هایی همراه است که چند ماه بعد از تولد نوزاد مشخص می‌شود. به دلیل اینکه کودکان نارس معمولا با تاخیر در رشد همراه هستند، نشانه‌های نبوغ در آن‌ها به سختی تشخیص داده می‌شود.

رشد غیر همزمان کودکان باهوش

از ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش می‌توان به رشد غیرهمزمان در آن‌ها اشاره کرد. حتی در شرایط عادی و طبیعی رشد کودکان باهوش ناهمگون است. کودکان باهوش همیشه از مسیر مشخص رشد پیروی نمی کنند، بلکه از یک مسیر غیر همزمان جایگزین پیروی می‌کنند. رشد شناختی آن‌ها از کودکان هم‌سال آن‌ها بیشتر باشد، اما رشد جسمی آن‌ها پیشرفته نیست. در حقیقت شاید رشد جسمی آن‌ها کمی هم عقب‌تر از بقیه کودکان باشد. در یک کودک نارس احتمال بیشتری وجود دارد که بین رشد شناختی، اجتماعی و احساسی و رشد جسمی او فاصله باشد. والدین این کودکان نگران هستند که این تاخیرها در رشد کودک، باعث مشکلاتی در زندگی بزرگسالی آن‌ها بشود بنابراین آن‌ها تصمیم می‌گیرند برطرف کردن رشد‌ غیرهمزمان در کودک، به دنبال درمان برای فرزندان خود باشند در حالی که هیچ نیازی به درمان نیست.

ویژگی‌ها و نقاط عطف کودکان باهوش

بیشتر بخوانید: والدین کودکان باهوش چه دنیایی را تجربه می‌کنند؟

حتی والدین کودکان معمولی در تشخیص اینکه کودک آن‌ها نابغه است یا خیر با مشکلاتی رو به رو هستند. آن‌ها به فهرست ویژگی‌های کودکان نابغه مراجعه می‌کنند و اگر کودک آن‌ها همه ویژگی‌های موجود در فهرست را دارا نبود، با خود فکر می‌کنند پس حتما کودک آن‌ها نابغه نیست. برای مثال یکی از نقاط عطف به حرف افتادن، ب ب کردن تا قبل از ۶ ماهگی است. بعضی از کودکان نابغه در سن ۶ ماهگی کلمه می‌گویند، در حالی که خیلی از کودکان باهوش دیر به حرف می‌افتند. نه تنها زودتر از خیلی از کودکان حرف نمی‌زنند بلکه خیلی دیرتر از آن‌ها به حرف می‌افتند. در حقیقت بعضی از کودکان باهوش تا بعد از تولد دو سالگی خود صحبت نمی‌کنند. آن‌ها احتمالا از خیلی از الگوهای صحبت کردن و تقلید صدا پیروی نمی‌کنند. کاملا طبیعی است که کودکان باهوش تا زمانی که به طور کامل آماده صحبت کردن نشده‌اند، حرف نمی‌زنند و زمانی به حرف می‌افتند که بتوانند جملات کامل را ادا کنند.

حال وقتی یک کودک زودتر از موعد مقرر به دنیا آماده باشد والدین او بیشتر نگران تاخیر او در شروع به صحبت کردن هستند، در حالی که این تجربه در مورد بچه‌های نابغه یک رفتار کاملا طبیعی است.

حساسیت بیش از اندازه

یکی دیگر از مسائلی که والدین کودکان باهوش با آن رو به رو هستند، حساسیت‌های شدید است. یکی از این حساسیت‌ها که به آن برانگیختگی ذهنی می‌گویند، شباهت زیادی به اختلال پردازش حسی دارد (در این اختلال مغز در دریافت و رساندن اطلاعات از طریق حواس مشکل دارد و شخص مبتلا به این اختلال، به همه چیز در محیط حساسیت شدید دارد). اگرچه این دو شرایط کاملا به هم شبیه نیست، اما این حساسیت‌ها یکی از ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش است.

والدین کودکان نارس

والدینی که کودک آن‌ها زودتر از موعد مقرر به دنیا آمده است و نشانه‌های نبوغ را از خود نشان می‌دهد مثل هوشیاری یا عملکرد شناختی بسیار بالا در شرایط سختی هستند. آن‌ها با خود فکر می‌کنند که آیا این رفتارهایی که در کودک خود مشاهده می‌کنند نشانه‌های تاخیر در رشد یک کودک نارس است یا نشانه‌های رشد معمول یک کودک باهوش است؟ آیا کودک آن‌ها به درمان نیاز دارد یا او می‌تواند مانند کودکان باهوش با حساسیت شدید و رشد غیرهمزمان به رشد خود ادامه بدهد؟

این موضوعات برای والدین کودکان باهوش نگران‌کننده است اما وقتی که کودک زودتر از موعد به دنیا آمده باشد این نگرانی‌ها بیشتر می‌شود چرا که خیلی از کودکان نارس در رشد خود با تاخیر رو به رو هستند، مثل تاخیر در صحبت کردن و همچنین مشکلات دیگر مثل اختلال ادغام حسی. ویژگی های مشترک کودکان نارس و کودکان باهوش باعث نگرانی والدین می‌شود در این مواقع آن‌ها می‌تواند با متخصص اطفال صحبت کنند و مطمئن باشند که پزشکان اطفال از نشانه‌های رایج و معمولی رشد کودکان باهوش آگاه هستند و به آن‌ها اطمینان کنند.

بیشتر بخوانید: نمره تست هوش یا تست IQ کودکان چگونه تفسیر می‌شود؟

فراموش نکنید با آگاهی از میزان هوش و توانایی کودک بهتر می‌توانید او را در مسیر رشد و کسب توانایی‌های بیشتر هدایت کنید. ما در کودکت تلاش می‌کنیم با ارائه مطالب مفید و کاربردی بستر مناسبی براش رشد و پرورش کودکان فراهم کنیم. شما هم می‌توانید نظرات و پیشنهادات خود را از طریق کامنت یا شبکه‌های اجتماعی با ما به اشتراک بگذارید.