تربیت کودک

چگونه از قشقرق‌های عصرگاهی جان سالم به ‌در ببرید؟

همه پدر و مادرها با ساعات قشقرق عصرگاهی کودکان و جو خانه آشنا هستند: وقتی گرسنگی، کارهای باقیمانده خانه و خستگی همگی باهم ادغام می‌شوند تا اتفاق هیجانی بزرگی را رقم بزنند. قشقرق به پا کردن کودکان در ساعات انتهایی روز دلیلی بدیهی و آشکار دارد: آن‌ها خسته و گرسنه‌اند. کودک، چه تمام روز را با شما در خانه گذرانده و چه بیرون از خانه و در مدرسه بوده باشد، در این زمان بسیار خسته خواهد بود. اما این اتفاق دلیل دیگری نیز دارد.

پس از گذراندن یک روز کامل دور از شما، کودک ارتباطش را با شما از دست می‌دهد. او ممکن است اصلاً نشان ندهد که این ارتباط را می‌خواهد و حتی ممکن است از وجود این نیاز آگاه هم نباشد. اما احساس ارتباط نداشتن و دوری او را مضطرب می‌کند. درنتیجه، تا وقتی مجدداً با شما ارتباط برقرار کند، کودک احساس تنهایی‌اش را با بدخلقی و همکاری نکردن نشان می‌دهد.

کودکانی که پرستار دارند یا به مدرسه و مهدکودک می‌روند، وقتی به خانه برمی‌گردند، احساس اتصال و ارتباط را از دست می‌دهند. این اتفاق بدون دلیل نیست. درواقع، برای این موجودات کوچک مواجهه با اتفاقاتی که در طول روز می‌افتد و روبه‌رویی با چالش‌های رشدی، ناامیدی‌ها و قوانین بسیار دشوار است. در تمام طول روز، کودک احساسات شدیدی را که نمی‌تواند پردازششان کند روی هم انباشته کرده است. او منتظر است تا در فضای امنی با پدر و مادر قرار بگیرد تا بتواند این احساسات را رها کند. این اتفاق حتی درمورد کودکانی که عاشق مدرسه یا مهدکودک‌اند هم صادق است. بله، به نظر بامزه می‌رسد، اما تربیت و راهنمایی این موجودات کوچک واقعاً سرشار از استرس است.

بنابراین وقتی شما را می‌بینند، خویشتن‌داری را کنار می‌گذارند و تمام نیازها را به شکل‌های مختلف به نمایش می‌گذارند. حال اگر ندانید چه اتفاقی افتاده است، بقیه روزتان خراب خواهد شد. اما اگر آماده باشید ازنظر هیجانی او را تأمین کنید و بر ارتباطتان باهم تمرکز کنید، از قشقرق‌ها پیشگیری و جو لذت‌بخشی برای خانواده ایجاد خواهید کرد. برای اینکه عصبانیت خود را کنترل کنید و اوضاع بدتر نشود، همه‌چیز به شما بستگی دارد. با این مقاله همراه باشید تا با راهکارهایی برای گذراندن ساعات بحرانی عصر آشنا شوید.

آنچه در این مقاله میخوانید:

پیش از ترک محل کار، در صورت امکان لباس راحت بپوشید

به نظر دیوانگی می‌رسد، اما همین که این اقدامات را انجام دهید احساس آسودگی خواهید کرد. برای مثال، قبل از ترک محل کار، به دستشویی بروید! یا اگر تمام روز را در خانه و همراه با کودکان گذرانده‌اید، پنج دقیقه وقت گیر بیاورید و صورتتان را بشویید، یک لیوان چای بخورید و هیچ کاری نکنید. به معنای واقعی هیچ کاری!

قبل از خروج از مدرسه یا مهدکودک، پنج دقیقه تنها بمانید

موسیقی آرام‌بخش پخش کنید. نفس عمیق بکشید. به حس‌هایی که در بدنتان جریان دارند دقت کنید. از احساساتتان آگاه شوید. سپس، دستتان را روی قلبتان بگذارید و تصور کنید نفستان به درون و بیرون قلب جریان می‌یابد (ثابت شده است که این کار سطح هورمون‌های استرس را به‌شدت پایین می‌آورد). به خودتان یادآوری کنید که تمام روز چقدر عالی عمل کرده‌اید. به کاری لذت‌بخش فکر کنید که می‌توانید امشب برای خودتان انجام دهید (حمام گرم؟ تماس گرفتن با دوستی قدیمی؟ یا زودتر خوابیدن؟) و قول این پاداش را به خودتان بدهید.

به این موضوع فکر کنید که پس از خوابیدن کودکان برای خودتان زمان خواهید داشت. بنابراین، چند ساعت آینده «متعلق به کودکتان» خواهد بود. سپس به خودتان یادآوری کنید که چقدر دوستش دارید و چقدر خواهان ارتباطی خوب و عمیق با اویید. وقتی ظرف وجودی‌تان را به‌خوبی پر کنید، چیزهای بیشتری برای ارائه به فرزندانتان خواهید داشت.

اول از همه، او را در آغوش بگیرید و به او محبت کنید

وقتی سرانجام فرزندانتان شما را می‌بینند، احتیاج دارند با شما مرتبط شوند. بنابراین، دستگاه پخش اتومبیل را خاموش کنید و فقط به آن‌ها توجه کنید. آن‌ها را صمیمانه در آغوش بگیرید و با مهر فراوان به آن‌ها نگاه کنید. این تشریفات را از کوچک‌ترین فرزندتان شروع کنید و از همه بپرسید که چه احساسی دارند. بسیاری از والدین درمورد اتفاقات روز از کودک سؤال می‌پرسند. این پرسش بدی نیست، اما بسیاری از کودکان، تا وقتی به آرامش نرسند، آمادگی پاسخ دادن به این سؤال را ندارند. برای حفظ مکالمه در طول مسیر رسیدن به خانه، از فرزندانتان سؤال‌هایی بپرسید که پایان باز دارند. پس از مدتی خواهید دید که، به‌دلیل اشتیاقتان در شنیدن، فرزندانتان عاشق این آیین می‌شوند و با ذوق فراوان منتظر نوبت حرف زدن خواهند ماند.

آیا کودکانتان در اتومبیل با هم درگیر می‌شوند؟ تاحدامکان آن‌ها را از هم دور بنشانید. تنقلاتی را در اختیارشان قرار دهید تا دست‌هایشان مشغول باشد. اما اگر این مشاجره اجتناب‌ناپذیر است، می‌توانید کتاب صوتی در ماشین پخش کنید تا حواس همه پرت شود.

اگر می‌توانید، حتی پیش از سوار شدن به اتومبیل، فرزندانتان را با مسخره‌بازی بخندانید. این کار مثل داروی مسکن برای شما و کودکتان عمل می‌کند. درواقع، چنین عملی هورمون‌های استرس در بدن را کاهش می‌دهد و باعث شکل‌گیری ارتباط بهتر می‌شود.

برای آماده‌ کردن شام، از فرزندانتان کمک بگیرید

چرا آشپزی با کودک؟ چون آن‌ها تمام روز شما را ندیده‌اند و اکنون به ارتباط با شما نیاز دارند. تا وقتی این ارتباط برقرار نشود، مدیریت آن‌ها دشوار است و احتمال درگیر شدنشان باهم بیشتر خواهد بود. همچنین، وقتی گرفتار آماده کردن و آوردن غذایید، فرزندانتان با احتمال بیشتری دچار مشکل می‌شوند. پزشکان اطفال نیز تصدیق می‌کنند در این ساعت‌های روز احتمال وقوع سانحه برای کودکان بیشتر است.

واقعیت این است که خستگی باعث تحریک‌پذیری کودک و درنتیجه ترشح هورمون‌های استرس می‌شود. به همین دلیل کودک در این موقع از روز بدخلق و بیش‌فعال می‌شود. استفاده از تلویزیون در این زمان از روز می‌تواند به اعتیاد تبدیل شود، چراکه می‌تواند آن‌ها را آرام کند و باعث تسکین احساساتی شود که کودک در طول روز در خود نگه داشته است. اما متأسفانه، به‌محض خاموش کردن تلویزیون، تمامی این احساسات تحلیل‌نشده با شدت بیشتر برمی‌گردند.

به‌جای این کار، بهتر است کودکان را بنشانید و مقداری تنقلات سالم در اختیارشان قرار دهید. اگر کم‌سن‌وسال‌اند، کاغذی برای نقاشی مقابلشان بگذارید. از فرزندانتان بخواهید تصویری از روزشان را نقاشی کنند. اگر بزرگ‌ترند، می‌توانند پشت میز آشپزخانه بنشینند و درحالی‌که تنقلات می‌خورند، تکالیفشان را انجام دهند.

کودکان کم‌سن‌وسال‌تر با بدخلقی نشانتان می‌دهند که برای تنظیم هیجان به کمکتان نیاز دارند. بهترین روش برای کمک بازی‌های پرجنب‌وجوش و مسخره‌بازی‌هایی است که آن‌ها را به خنده بیندازد تا از شر تنش‌های درونی خلاص شوند. خواندن آوازهای بچگانه و کشتی گرفتن از نمونه‌های خوب این بازی‌هاست. خواهید دید که اختصاص تنها سه دقیقه به این بازی‌ها و برقراری ارتباط مجدد با کودک شما را از گرفتاری هنگام عصر نجات خواهد داد.

به‌محض ورود به خانه، تنقلات سالمی مقابل کودک بگذارید

میز کوچکی در آشپزخانه بگذارید که فرزندانتان بتواند پشت آن بنشیند، چیزی بخورند و نقاشی بکشند. آیا نگرانید که اشتهایشان کور شود؟ برای حل این مسئله، از سالم بودن تنقلات اطمینان پیدا کنید. بیسکوییت کراکر به همراه کره بادام زمینی، قطعه‌های پنیر، هویج، زیتون، کلم بروکلی، کشمش، موز، سیب، خیار، گوجه گیلاسی، فلفل دلمه‌ای، لوبیا سبز خام یا پخته، تخم‌مرغ آبپز و حتی اسموتی‌های سالم. هرچیزی که بتوان در کمتر از پنج دقیقه یا از شب قبل آن را آماده کنید گزینه مناسبی است.

درواقع، این تنقلات به‌عنوان بخشی از شام در نظر گرفته می‌شود. مطمئن باشید کودک مقداری پروتیین یا ویتامین از آن‌ها دریافت می‌کند. به‌جای آنکه سبزیجات را در رقابت با کربوهیدرات‌ها در بشقاب شام فرزندانتان قرار دهید، آن‌ها را مانند اسنک سرو کنید. به احتمال زیاد از نتیجه کار شگفت‌زده خواهید شد. همچنین، برای بازیابی انرژی ازدست‌رفته فراموش نکنید، حین آماده کردن شام، خودتان نیز مقداری تنقلات بخورید.

آیا قشقرق عصرگاهی نمی گذارد فرزندتان سر میز بنشیند؟

آن‌ها را به کار بگیرید و از کمکشان قدردانی کنید. همین‌طور که سبزیجات را برش می‌زنید، بخواهید آن‌ها را در آب بریزند. یا اینکه مواد اولیه را از یخچال بیاورند. موقع سرو غذا، از همه اعضای خانواده بخواهید سر میز حاضر شوند. هنگام کار و کمک کودکان کوچک‌تر، رعایت مسائل امنیتی را فراموش نکنید.

اگر قشقرق عصرگاهی را یک نوزاد به پا کرد، چطور اوضاع را مدیریت کنید؟

در این شرایط، با نوزاد یا کودک نوپایی که خسته‌تر از آن است که بنشیند و غذا بخورد چه باید بکنید؟ او را در یک آغوشی بگذارید تا بتواند شما را حین آماده کردن شام تماشا کند. همین کار تا حد زیادی به فروکش کردن قشقرق عصرگاهی کودکان کمک می کند.

برای کنترل قشقرق عصرگاهی کودکان کارها را ساده بگیرید

قبل از خوردن شام، به تماس‌های تلفنی پاسخ ندهید و با کسی تماس نگیرید. بهتر است موبایلتان را به‌کلی خاموش کنید تا مجبور به چک کردن پیام‌ها نشوید. همچنین، به ایمیل‌هایتان سر نزنید و فرم‌های مدرسه را در این زمان پر نکنید. به‌جای تمامی این کارها، در زودترین زمان ممکن به همه اعضای خانواده غذا بدهید. همین که این مرحله انجام شد، همه شما برای رسیدگی به بقیه وظایفتان انرژی کافی خواهید داشت.

از موسیقی برای خواباندن قشقرق عصرگاهی کودکان استفاده کنید

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که موسیقی می‌تواند خلق افراد را بهبود دهد و آن‌ها را آرام و خوشحال کند. بنابراین، به‌محض ورود به خانه، موسیقی آرام‌بخشی پخش کنید تا قشقرق عصرگاهی کودکان فروکش کند.

قانون ما؛ بیشتر از 20 دقیقه سر میز شام نمانیم

در طول هفته، هر غذای سریع و مغذی را که می‌توانید برای شام آماده کنید. اما در تعطیلات آخر هفته، چندین غذا درست کنید و مقداری از هرکدام را در فریزر بگذارید (خورش، سوپ، حبوبات، لازانیا و مانند این‌ها). بهتر است دو بار در هفته، یک نوع غذا را از فریزر خارج کنید و در زمانی که گرم می‌شود سالاد درست کنید. برای سه وعده باقیمانده، پاستا، تخم‌مرغ، لوبیای پخته، ماهی کبابی یا مرغ گزینه‌های مناسبی‌اند. اگر برای غذا سخت‌گیرید، از خودتان بپرسید اولویت چیست: شام خانوادگی شاد و آرام یا وعده‌ای سنگین و پرزرق‌وبرق و البته پرچالش؟ از یاد نبرید که در تعطیلات آخر هفته می‌توانید این کمبود تجملات را جبران کنید.

در ابتدا ممکن است برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی طول هفته به نظر کاری وقت‌گیر و اضافه برسد. اما توجه داشته باشید که استرس روزانه گرسنه ماندن و بلاتکلیفی درباره نوع شام به‌راستی می‌تواند خلق‌وخویتان را خراب کند و بر تمامی اتفاقات مثبت میان شما و فرزندانتان اثر بگذارد. اگر فرصت نداشتید، نیاز به برنامه‌ریزی نیست. فقط باید هر روز صبح نگاهی به فریزرتان بیندازید. اگر موفق نشدید چیز به‌دردبخوری پیدا کنید، بلافاصله تصمیم بگیرید: امشب پیتزا سفارش می‌دهید؟ یا تخم‌مرغ نیمرو می‌کنید؟

کودکان کم‌سن‌تر را هرچه سریع‌تر سیر کنید

چرا باید صبر کنید؟ کودکانتان بسیار گرسنه و خسته‌اند. باید آن‌ها را حمام ببرید و روتین خواب را هم اجرا کنید. بنابراین، چرا به کودکان کم‌سن‌تر ساعت 5:30، 5 یا حتی 4:30 غذا ندهید؟ اگر پدر یا مادر تا دیروقت به خانه نیایند و فرزندان هم گرسنه باشند، چه اتفاقی می‌افتد؟ بله، قشقرق عصرگاهی کودکان . به کودکان زودتر غذا بدهید، کارها را انجام دهید و همه را حمام کنید. وقتی والد دیگر به خانه آمد، همه اعضای خانواده می‌توانند دقایقی را باهم سپری کنند. وقتی پدر یا مادر غذا می‌خورند، می‌توانید برای کودکان میوه تازه سرو کنید. به این صورت، حتی در طول هفته، کودکان تجربه حضور در وعده‌های غذایی و ارتباط با هر دو والد را خواهند داشت. درحالی‌که خودشان در ساعت درستی غذا می‌خورند و برای حمام کردن و رفتن به تختخواب در زمان صحیح هم فرصت خواهند داشت.

زهرا خبازیان

Recent Posts

روابط مثبت میان والدین و فرزندان: نحوه ایجاد آن

روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…

1 ماه ago

ایجاد رابطه خوب با فرزندتان

 نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…

2 ماه ago

دوره آموزشی آفلاین «من و فرزندم در دنیای دیجیتال»

دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…

4 ماه ago

نمونه‌های تاب آوری: چه مهارت‌های کلیدی شما را تاب آورتر می‌کند؟

سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…

7 ماه ago

راهنمای ایجاد تاب آوری در کودکان برای والدین و معلمان

توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…

7 ماه ago

نحوه ایجاد تاب آوری در کودکان 3 تا 8 سال

کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…

7 ماه ago