اسکن سی‌ای‌تی (Computer Axial Tomography) یا سی‌تی‌اسکن نوعی روش تصویربرداری از بدن است. این روش با استفاده از کامپیوتر و ترکیب چندین عکس گرفته‌شده با اشعه ایکس انجام می‌شود. درنتیجه این روند تصاویر مقطعی و سه‌بعدی از اندام‌های داخلی بدن به دست می‌آید. بسیاری از زنان نگرانی‌هایی درباره انجام سی‌تی‌اسکن در دوره بارداری و عوارض جانبی آن برای جنین دارند. برای رسیدن به پاسخ این پرسش که آیا سی تی اسکن در بارداری مضر است یا خیر، با این مقاله کودکت همراه باشید. علاوه‌براین، در صورت نیاز به انجام سی‌تی‌اسکن در دوران بارداری، پزشک معالجتان میتواند توضیحاتی درمورد خطرات و منافع این کار به شما ارائه دهد.
| آنچه در این مقاله خواهید خواند: |
اسکن‌های CAT از پرتو متمرکز اشعه ایکس برای تولید تصاویر از بدن استفاده می‌کنند. این تابش پرانرژی، بسته به شدت و محدوده قرار گرفتن در معرض آن، میتواند برای جنین مضر باشد. تشعشعات یونیزه‌کننده مانند اشعه ایکس از مواد سرطان‌زا به شمار می‌آیند. استفاده از این تشعشعات عامل بالقوه افزایش سرطان در کشورهای توسعه‌یافته شناخته می‌شود.
انجام اسکن CAT در دوران بارداری موجب ایجاد نگرانی‌هایی درمورد اثرات سرطان‌زا و تراتوژنیک (عامل نقض و ناهنجاری‌های مادرزادی) تشعشعات یونیزان بر جنین می‌شود. بیشترین خطر برای جنین‌هایی است که کمتر از 15 هفته سن دارند و در آستانه تابش بیش از 50 mgy قرار می‌گیرند. انجام سی‌تی‌اسکن از رحم، حفره شکم یا لگن زن باردار خطر بیشتری را متوجه جنین می‌کند.
هنگام اسکن، جنین در معرض تابش 1 تا 3/5 mgy دوز اشعه قرار می‌گیرد. این در حالی است که میزان اشعه دریافتی جنین از محیط (خورشید و فضا) 0/5 تا 1 mgy در دوره‌ای نه‌ماهه است. مقدار دوزی که جنین در اسکن عادی از شکم و لگن در معرض آن قرار می‌گیرد حدود 25 mgy است. اسکن CAT از سر یا قفسه سینه جنین را در معرض تابش تشعشعات قرار نمی‌دهد. اسکنرهای پیشرفته، با امکان کنترل خودکار، می‌توانند مقدار تابش را تا 13 mgy کاهش دهند.
زنان باردار به‌دلیل شرایط غیرزایمانی یا موارد اضطراری مانند کولیک کلیوی، آپاندیسیت، کیست‌های هموراژیک یا کیست خونی تخمدان، پیچ‌خوردگی تخمدان، آمبولی ریوی و ضربه نیاز به انجام سی‌تی‌اسکن پیدا می‌کنند. استفاده از اسکن CAT در این موارد برای تشخیص بیماری بسیار مفید است. اسکن در برخی موارد هم ممکن است تنها ابزار تشخیص بیماری باشد.
سی‌تی‌اسکن تصویری سه‌بعدی از اندام‌های داخلی بدن می‌سازد که به پزشکان در یافتن علت اصلی مشکل کمک می‌کند. باوجوداین، سی‌تی‌اسکن ابزار منحصربه‌فرد تشخیص بیماری نیست. از اسکن MRI نیز استفاده می‌شود که به همان اندازه مؤثر و مفید است.
سونوگرافی ابزار اصلی تشخیص بیماری در زنان باردار است، اما همیشه نمی‌تواند نمای دقیقی از اندام‌های داخلی بدن ارائه دهد. درصورتی‌که حالت‌های ایمن‌تر اسکن مانند سونوگرافی و اسکن MRI نتوانند تشخیص قطعی ارائه دهند یا محدودیت زمانی وجود داشته باشد، اسکن CAT بهترین گزینه تصویربرداری است. در قالب قاعده‌ای کلی، استفاده از سی‌تی‌اسکن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. مگر اینکه مزایای آن بیشتر از خطر قرار گرفتن جنین در معرض پرتوهای اشعه ایکس باشد.
برخی از خطرات رایج انجام سی تی اسکن در دوران بارداری عبارت‌اند از:
برای انجام سی‌تی‌اسکن از تابش تشعشعاتی با دوز کم استفاده می‌شود. این دوز برای مادر و جنین آسیبی جدی به همراه ندارد. بیشتر اسکن‌ها در دامنه 10 تا 25 mgy عمل می‌کنند و قرار گرفتن در معرض این مقدار آن‌ها سرطان‌زا نیست. اثرات تراتوژنیک این تشعشعات یا ایجادکننده ناهنجاری‌های مادرزادی در جنین نیز وقتی رخ می‌دهد که آستانه تابش تشعشعات بیشتر از 50 تا 100 mgy باشد.
یک بار انجام سی‌تی‌اسکن عاملی برای نگرانی نیست اما سی‌تی‌اسکن‌های متعدد خطر آسیب به جنین را افزایش می‌دهد. قرار گرفتن در معرض تشعشعات 100 تا 150 mgy احتمال سقط جنین را به همراه دارد.
درهرحال انجام سی‌تی‌اسکن خطرات و آسیب‌هایی دارد. درصورتی‌که ضرورت خاصی برای انجام سی تی اسکن در بارداری دارید، بهتر است با پزشک معالج یا فردی متخصص درباره آسیب‌ها و فواید آن مشورت کنید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…