داروهای کورتیکواستروئیدی (کورتون‌ها) داروهایی با اثر کاهنده التهاب و تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن‌اند. این داروها در کنترل علائم یا درمان بیماری‌های متفاوتی استفاده می‌شوند و از این نظر داروهای ارزشمندی به شمار می‌آیند. در بدن هورمونی به نام کورتیزول وجود دارد که هنگام استرس (اضطراب روانی یا استرس فیزیکی مانند بیماری) به‌صورت طبیعی ترشح می‌شود و به بدن کمک می‌کند تا علائم التهاب و استرس را کم کند. داروهای کورتونی با ورود به بدن اثری شبیه این هورمون را به وجود می‌آورند و با دوزهای بالاتر از میزان طبیعی کورتیزول در بدن نقش خود را ایفا می‌کنند.
| آنچه در این مقاله می‌خوانید: |
از داروهای کورتیکواستروئیدی می‌توان به پردنیزولون، متیل پردنیزولون، هیدروکورتیزون، بتامتازون، دگزامتازون، تریامسینولون، مومتازون و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
این داروها برای مصرف موضعی (کرم، پماد، قطره چشمی و گوشی) و نیز به شکل قرص بلعیدنی، اسپری تنفسی و آمپول‌های تزریقی در دسترس‌اند.
با مصرف قرص‌ها و اشکال تزریقی کورتیکواستروئیدی این داروها برای اثربخشی وارد جریان خون می‌شوند. در قالب یک قانون کلی می‌توان گفت عوارض کورتون‌ها زمانی که به‌صورت موضعی (اسپری، قطره، پماد یا کرم، تزریق موضعی) مصرف شوند کمتر از زمانی است که دارو به‌طور کامل وارد سیستم جریان خون می‌شود (خوراکی و تزریقی).
وقتی بدن دچار التهاب می‌شود یعنی گلبول‌های سفید بدن و سایر بخش‌های سیستم ایمنی در حال تلاش برای از بین بردن باکتری، ویروس یا هر عامل خارجی ایجادکننده عفونت‌اند. این تلاش به‌صورت علائم التهابی نظیر قرمزی، داغی، تورم یا درد خود را نشان می‌دهد. اما گاهی در برخی بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن دچار اختلال می‌شود، سلول‌های خود را عامل خارجی تشخیص می‌دهد و درنتیجه به آن‌ها حمله و ایجاد التهاب می‌کند. کورتون‌ها در این وضعیت از تولید فاکتورهای ایجادکننده التهاب جلوگیری و فعالیت سیستم ایمنی را کم می‌کنند تا بافت بدن آسیب نبیند.
بنابراین کورتون‌ها در بیماری‌هایی که در آن‌ها سیستم ایمنی بدن درست کار نمی‌کند (مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و مواردی از این قبیل) داروهای اصلی و خط اول درمان به شمار می‌روند. همچنین در بیماری‌هایی نظیر آسم و آلرژی نیز می‌توانند با کاهش التهاب کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهند.
به‌طورکلی وقتی پزشک تصمیم به تجویز کورتون‌ها می‌گیرد، شرایط هر فرد را جداگانه ارزیابی می‌کند. عواملی مثل سن، فعالیت بدنی، سایر داروهایی که فرد مصرف می‌کند، شدت بیماری و تأثیری که بر کیفیت زندگی فرد می‌گذارد بر تصمیم پزشک اثرگذارند.
وقتی پزشک کورتون تجویز می‌کند، به‌ویژه زمانی که این دارو برای کودکتان تجویز می‌شود، با فهرستی از عوارض جانبی مصرف این نوع داروها در جست‌وجوهای اینترنتی یا در بروشور دارو مواجه می‌شوید که بسیار نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
خوب است بدانید میزان عارضه‌ای که کورتون‌ها در بدن فرد ایجاد می‌کنند بستگی به نوع کورتون، شکل دارویی (خوراکی، تزریقی، موضعی)، طول دوره درمان و دوز تجویزشده آن دارد. بروز عارضه در همه افراد یکسان نیست و همه افراد الزاماً عوارض استفاده از کورتون‌ها را بروز نمی‌دهند.
همچنین در صورت بروز هرگونه عارضه حتماً موضوع را به پزشک، داروساز یا مراکز تلفنی اطلاعات دارویی (82101-021) اطلاع دهید.
حقیقت این است که، تا وقتی داروهای کورتیکواستروئیدی طبق نظر پزشک با منطق درست، بجا و به مدت مناسب استفاده شوند، مزایای آن‌ها بر عوارض احتمالی برتری دارد و جای هیچ نگرانی نیست.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…