کودکان عاشق بازی کردن‌اند. برخلاف تصور، بازی کردن صرفا فعالیتی سرگرم‌کننده نیست، بلکه نقش مهمی در رشد و پرورش کودک دارد. کودک در جریان بازی پرورش خودآگاهی، مشارکت و برقراری ارتباط با دیگران، رعایت نوبت، همکاری، کار گروهی و رازداری را می‌آموزد. همانند سایر عناصر مرتبط با تکامل انسان، بازی کردن نیز مراحل مختلفی دارد و شامل دسته‌بندی‌های متفاوتی می‌شود. در این مقاله کودکت، به معرفی بازی های تاثیرگذار در رشد کودک پرداخته می‌شود.
در تعریفی ساده، بازی فعالیتی ارادی است که برای رسیدن به لذت و خوشی انجام می‌شود. بازی از آن جهت برای رشد کودک مهم است که خودآگاهی، اجتماعی شدن و مهارت حل مسئله را به کودک می‌آموزد. بازی به آرامش ذهنی کودک کمک می‌کند و فرصتی برای ارتباط او با کودکان دیگر فراهم می‌آورد. همچنین، بازی به آموزش مهارت‌های حرکتی کودک، مانند رشد مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت، حفظ تعادل و تمرکز، کمک می‌کند. این مهارت‌ها نقش مهمی در یادگیری و انجام فعالیت‌های درسی در مدرسه دارند.
آنچه اهمیت دارد این است که کودک ساعاتی از روز را سرگرم بازی و فعالیت‌های فیزیکی باشد. این موضوع به حفظ آمادگی جسمانی کودک کمک می‌کند و به همین دلیل، مدارس بخش مهمی از برنامه‌های روزانه خود را، به‌ویژه درباره کودکان خردسال، به ورزش و بازی اختصاص می‌دهند.
چه یک کار ساده، مثل ضربه‌زدن به توپ، باشد یا اجرای نمایش و بازی وانمودی با لباس‌های ویژه، بازی به طور فعال ذهن کودک را درگیر می‌کند و قدرت خلاقیت و تخیل او را پرورش می‌دهد. در ادامه، با انواع بازی‌های مؤثر در رشد کودک آشنا می‌شوید:
در این نوع بازی، کودک ظاهرا بازی نمی‌کند، یک جا نشسته است و دست‌ها و پاهایش را به صورت موج‌دار و تصادفی در هوا تکان می‌دهد. برخلاف تصور، این حرکات تصادفی و بدون هدف هم نوعی بازی به حساب می‌آیند. این بازی بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال دیده می‌شود.
فواید
نمونه ها
بازی موازی به این صورت است که دو یا چند کودک، کنار هم ولی به صورت مستقل، بازی می‌کنند، توجه چندانی به هم ندارند و هر کدام به‌تنهایی با اسباب‌بازی‌هایشان سرگرم‌اند. در طول بازی، گاهی به یکدیگر نگاه می‌کنند یا اسباب‌بازی‌هایشان را با هم تعویض می‌کنند، اما معمولا هیچ تلاشی برای جلب توجه دیگری و تعامل با او از خود نشان نمی‌دهند. این نوع بازی اغلب در کودکان یک یا دو ساله دیده می‌شود.
فواید
نمونه ها
در بازی انجمنی، همانند بازی موازی، کودکان کنار هم بازی می‌کند، با این تفاوت که توجه کمتری به اسباب‌بازی‌هایشان دارند و بیشتر متوجه یکدیگرند، با هم حرف می‌زنند و تعامل دارند. این نوع بازی، که معمولا در کودکان سه یا چهار ساله دیده می‌شود، بدون برنامه‌ریزی قبلی، سازماندهی و هدف خاصی صورت می‌گیرد.
فواید
نمونه ها
بازی انفرادی یا مستقل هنگامی اتفاق می‌افتد که کودک به‌تنهایی مشغول بازی با اسباب‌بازی‌ها و اشیاء پیرامونش است و علاقه‌ای به بازی با کودکان دیگر ندارد. بازی انفرادی برای کودکانی که مهارت‌های اجتماعی و فیزیکی را یاد نگرفته‌اند و کمرو و خجالتی‌اند اهمیت زیادی دارد. این نوع بازی در کودکان دو یا سه ساله رایج است.
فواید
نمونه ها
در این نوع بازی، کودک اشخاص و موقعیت‌هایی را در ذهنش تصور می‌کند و خود را در قالب نقش‌های خاصی قرار می‌دهد و براساس داستان خیالی خود رفتار می‌کند. بازی تخیلی باعث می‌شود مهارت‌های زبانی و واژگان کودک رشد کند و در جریان بازی، کودک به تخلیه احساسات منفی و مثبت خود بپردازد.
فواید
نمونه ها
تماشاگر بودن هنگامی رخ می‌دهد که کودک، بدون اینکه نقشی در بازی داشته باشد، با تماشای بازی دیگران سرگرم می‌شود و حین تماشای بازی، چیزهای بسیاری می‌آموزد. تماشاگر بودن اغلب در نوزادان و کودکان خردسال دیده می‌شود.
فواید
نمونه ها
به مرور زمان و با رشد کودک، او یاد می‌گیرد بازی‌های قاعده‌مندی با قوانین مشخص و دستور‌العمل دقیق برای برد و باخت انجام دهد. فوتبال، منچ و مارپله نمونه‌ای از بازی‌های رقابتی‌اند.
فواید
نمونه ها
همزمان با رشد کودک، مهارت‌های اجتماعی او نیز رشد می‌کند و سرانجام همکاری، تعامل و بازی با همسالانش را یاد می‌گیرد. در جریان بازی مشارکتی، کودک از تلاش در یک گروه برای رسیدن به هدفی خاص لذت می‌برد.
فواید
نمونه ها
در این نوع بازی، کودک از اشیاء برای انجام دادن کار یا اجرای هنری خاص استفاده می‌کند. موسیقی، نقاشی، رنگ‌آمیزی و آواز خواندن از انواع بازی‌های نمادین به شمار می‌آیند.
فواید
نمونه ها
بازی‌های فیزیکی یکی از انواع بازی‌های کودکان است که همراه با فعالیت فیزیکی و جسمی است.
فواید
نمونه ها
در جریان بازی سازنده، کودک، با استفاده از وسایل موجود یا اسباب‌بازی‌ها یا وصل کردن چند قطعه به هم، چیز جدیدی می‌سازد.
فواید
نمونه ها
از آنجا که بازی کردن برای رشد و پرورش کودک اهمیت زیادی دار،د توصیه می‌شود هرگز کودک را از بازی کردن منع نکنید و به عنوان پدر و مادر، تا حد امکانف اوقاتی از برنامه روزانه خود را به بازی با کودک اختصاص دهید، این کار به ایجاد رابطه عاطفی بهتر با کودک کمک می‌کند.
وقتی کودک به‌تنهایی مشغول بازی با اسباب‌بازی‌هایش است، برای مراقبت از او و جلوگیری از هر حادثه‌ای، او را زیر نظر داشته باشید و هر چند وقت یک بار به او سر بزنید. کودک را به پارک و شهربازی و خانه‌بازی ببرید تا فرصت بازی و تعامل با همسالانش را داشته باشد. این موضوع باعث ایجاد مهارت‌های اجتماعی در کودک می‌شود و به او مفهوم اشتراک‌گذاری را می‌آموزد.
برای تحصیل کودک، مدرسه‌ای را انتخاب کنید که بر همه جنبه‌های رشد کودک تمرکز داشته باشد و همراه تحصیل و آموزش علمی، برای بازی و ورزش کودک نیز اهمیت زیادی قائل باشد.
آیا تا به حال بازی های تاثیرگذار در رشد کودک را با فرزند خود انجام داده‌اید؟ خوشحال می‌شویم اگر تجربیات خود در این زمینه را در سایت یا اینستاگرام کودکت با ما به اشتراک بگذارید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…