شروع شیردهی به نوزاد برای نخستین بار یکی از چالش‌هایی است که مادران بسیاری پس از زایمان با آن روبه‌رو می‌شوند. باوجودآنکه شیردهی یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربیات زندگی هر مادری است و باعث ایجاد رابطه عمیق بین مادر و نوزاد می‌شود، اما مادران را با چالش‌های منحصربه‌فردی روبه‌رو می‌کند. یکی از موارد رایجی که بسیاری از مادران در دوران شیردهی با آن مواجه می‌شوند بسته شدن یا انسداد مجاری شیر است.
ممکن است هنگام شیر دادن به نوزاد احساس کنید سینه‌هایتان پرتر و سنگین‌تر از قبل شده‌اند. این اتفاق زمانی می‌افتد که بدن بیشتر از نیاز نوزاد شیر تولید می‌کند و با تجمع شیر در سینه، انسداد مجاری شیر رخ می‌دهد. در این حالت نواحی اطراف مجاری شیری متورم و ملتهب می‌شود. هنگام لمس سینه‌ها توده‌ای سفت احساس می‌کنید که باعث درد خفیف مانند تیر کشیدن یا خارش در تمام قسمت‌های سینه می‌شود. انسداد مجاری شیری باید به‌سرعت درمان شود، زیرا ممکن است منجر به بروز تب در مادر شود. در موارد وخیم‌تر، عوارضی شدیدتر از تب به همراه دارد.
دلیل اصلی انسداد مجاری شیری تولید بیش از حد شیر در بدن است. شیر تولیدشده آن‌قدر که باید توسط نوزاد خورده نمی‌شود یا به‌طور مرتب از طریق پمپ سینه مقدار آن کاهش نمی‌یابد، درنتیجه منجر به انسداد مجاری شیری می‌شود. ممکن است به یکی از دلایل زیر انسداد مجاری شیری اتفاق بیفتد:
در صورت انسداد مجاری شیری، فرد احساس سفتی یا احساس وجود توده‌ای سفت در داخل سینه خواهد داشت. ممکن است بافت اطراف سینه‌ای که دچار انسداد شده دردناک و حساس یا پوست آن قرمزرنگ باشد و هنگام لمس، مخصوصاً پس از تغذیه نوزاد، گرم و متورم شود. در برخی موارد انسداد مجاری شیری همراه با درد اما بدون احساس توده در سینه یا تورم است. انسداد مجاری شیری می‌تواند علائم موضعی دیگری مانند احساس درد قبل از تغذیه نوزاد و کاهش درد و حساسیت پس از تغذیه نیز داشته باشد. این در حالی است که پس از شیر دادن به نوزاد نواحی مسدودشده خالی یا کوچک‌تر به نظر می‌رسند. ممکن است مادرانی که از انسداد مجاری شیری رنج می‌برند دچار تب خفیف شوند. ادامه داشتن تب به این معناست که انسداد تبدیل به عفونت شده است و باید به پزشک مراجعه شود.
انسداد مجاری شیری تأثیری بر سلامتی نوزاد ندارد، اما فرایند تغذیه با شیر مادر را برای او دشوار می‌کند. ازآنجاکه مکیدن سینه آسیب‌دیده برای نوزاد دشوار و مستلزم تلاشی اضافه است، ممکن است نوزاد به‌دلیل کم بودن جریان شیر تمایلی برای تغذیه از سینه مادر نداشته باشد. توصیه می‌شود در زمان انسداد مجاری شیری نیز تغذیه نوزاد با شیر مادر ادامه داشته باشد، زیرا شیر مادر دارای خواص ضدباکتریایی است و حتی در صورت وجود عفونت به‌دلیل انسداد نیز می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد شود. همچنین شیردهی منظم به رفع انسداد مجاری شیری کمک می‌کند.
بهترین و اثبات‌شده‌ترین راه برای رفع انسداد مجاری شیری ادامه شیردهی و تخلیه شیر از سینه است. شیردهی باعث کاهش التهاب و تسکین درد و رنج ناشی از انسداد مجاری شیری می‌شود. توصیه‌هایی برای درمان انسداد مجاری شیری وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود:
علاوه بر موارد گفته‌شده، برخی درمان‌های خانگی برای تسکین درد و رفع انسداد مجاری شیری وجود دارد:
نکات ساده‌ای برای جلوگیری از انسداد مجاری شیری وجود دارد که عبارت‌اند از:
سوتین مناسب استفاده کنید: انتخاب سوتین مناسب از بروز فشار بر سینه جلوگیری می‌کند. هرگونه فشار بر روی سینه‌ها باعث انسداد مجاری شیری می‌شود.
سینه‌ها را به‌طور مرتب تخلیه کنید: پر بودن بیش از حد سینه‌ها موجب انسداد مجاری شیری می‌شود. اگر نوزاد آن‌قدر که باید شیر نمی‌خورد و سینه تخلیه نمی‌شود، با استفاده از پمپ یا دست شیر سینه‌ها را بدوشید.
وضعیت شیردهی را تغییر دهید: نوزاد را تشویق کنید تا از سینه آسیب‌دیده شیر بخورد. این کار به باز شدن مجاری شیری کمک می‌کند.
داروهای ضدالتهاب مصرف کنید: این داروها التهاب را کاهش می‌دهند و موجب تسکین درد سینه‌ها می‌شوند.
کمپرس گرم استفاده کنید: استفاده از کمپرس گرم در فواصل شیردهی اقدامی مفید برای جلوگیری از انسداد مجاری شیری است.
از استرس دوری کنید: استرس و نداشتن استراحت کافی از عوامل تشدیدکننده انسداد مجاری شیری است. با انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش از بروز استرس و اضطراب جلوگیری کنید.
اگر علایم انسداد مجاری شیری بیشتر از بیست‌وچهار ساعت ادامه داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در این وضعیت ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
انسداد مجاری شیر اتفاقی شایع و معمول در بین مادران شیرده است، اما باید به‌سرعت اقدامات درمانی لازم درمورد آن انجام شود. باوجوداین، اگر تغییر چشمگیری در وضعیت خود مشاهده نکردید، لازم است برای اطمینان از اینکه انسداد مجاری شیردهی منجر به مشکلی جدی مانند ورم سینه نشده است به پزشک مراجعه کنید. ورم سینه سیر درمان متفاوت‌تری با انسداد مجاری شیری دارد.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آنها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…