یکی از سوال‌هایی که شاید برای برخی از پدر و مادرها مطرح شود، دلیل بازی نکردن کودک با اسباب بازی است. شاید دغدغه خیلی از والدین مرتب کردن اسباب بازی‌ها توسط کودک باشد، اما سوالی که برای بسیاری ممکن است به وجود آید، علت بازی نکردن کودک با اسباب بازی است. کمتر شنیده‌اید پدر یا مادر کودکی بگویند: «کاش فرزندم اسباب‌بازی‌های بیشتری داشت.» والدین زمان زیادی را صرف مرتب‌کردن اتاق فرزندان خود می‌کنند، اما پرسش بسیاری از والدین این است: چرا کودک با اسباب‌بازی‌هایش بازی نمی‌کند؟
روان‌شناسان کودک بر این باورند که اسباب‌بازی موجب پرورش قدرت ذهنی، جسمی، عاطفی و اجتماعی کودک می‌شود و به ایجاد ارتباط بهتر بین کودک و دنیای بیرون کمک می‌کند. نکتۀ مهم در انتخاب اسباب‌بازی برای کودک تناسب آن با سن و ویژگی‌های جسمی و روانی کودک است تا بتواند برای او مفید و مؤثر باشد. انتخاب اسباب‌بازی مناسب به شکل‌گیری تمایلات فردی کودک کمک می‌کند. چنانچه والدین در انتخاب اسباب‌بازی مناسب کودک دقت نکنند و او را در خرید اسباب‌بازی دلخواهش دخالت ندهند، تمایلات کودک به سویی می‌رود که انتظارش را ندارد و از بازی‌کردن با آن اسباب‌بازی لذت نمی‌برد.
علاوه بر این، بسیاری اوقات بازی‌نکردن کودک با اسباب‌بازی دلیل ساده‌تری دارد و دلیلی برای نگرانی نیست. دکتر کریستوفر ویلارد، نویسندۀ کتاب افزایش انعطاف‌پذیری: آگاهی و دانش خانواده‌های شاد و کودکان موفق، می‌گوید: «کودکان، به‌جای ارتباط سطحی و معمولی با تعداد زیادی اسباب‌بازی، به ایجاد رابطه‌ای عمیق با اسباب‌بازی‌های خود و سلطه بر آن‌ها تمایل دارند.»
شاید متوجه شده باشید، کودکان در سال‌های ابتدایی زندگی خود خواندن مکرر یک کتاب یا انجام مکرر یک بازی را از والدینشان می‌خواهند. این تکرار ممکن است برای بزرگسالان آزاردهنده باشد، اما درواقع، برای رشد شناختی و مغزی آن‌ها حیاتی است.
به احتمال زیاد مشاهده کرده‌اید، کودکان وقتی با وسایل بی‌ارزش بازی‌ها یا اسباب‌بازی‌های جدید خلق می‌کنند، تا چه اندازه خلاق می‌شوند و با لوازم خود ارتباط برقرار می‌کنند. بنابراین، نیاز، ملال و سررفتن حوصله کودک سرچشمه‌های ابتکار و خلاقیت او هستند.
اگر کودک به بازی با اسباب‌بازی‌های خاصی علاقه ندارد، می‌توانید با کمک‌گرفتن از قدرت تخیلش او را تشویق کنید اسباب‌بازی را کنار بگذارد. برای مثال، از کودک خود بپرسید کدام اسباب‌بازی تنهاست، یا کدام حیوان عروسکی باید به خانه‌اش برود. داستان سفر بعدی آن اسباب‌بازی می‌تواند به راحت‌تر دست‌کشیدن از آن کمک کند.
لوئیس ساتلر، روان‌شناس کودکان در لس‌آنجلس، می‌گوید:
شما می‌توانید، با انتخاب اسباب‌بازی‌های محبوب فرزندتان و نه خرید سریع آخرین اسباب‌بازی روز بازار، علاقۀ او را به اسباب‌بازی‌های خاص تحریک کنید. من اعتقاد دارم کودکان می‌توانند، با قرارگرفتن در معرض شرایط و انتخاب‌های مختلف، به علاقه‌مندی‌های خود پی ببرند. برای نمونه، کودکی که پارک را دوست دارد ممکن است بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های متحرک و بزرگ را ترجیح دهد. اما شما می‌توانید، با اضافه‌کردن لوازم بازی کوچک مانند گچ نقاشی به مجموعه بازی‌های کودکتان اوضاع را تغییر دهید. از طرف دیگر، کودکی که موزۀ علوم را دوست دارد ممکن است به اسباب‌بازی‌هایی با قابلیت آموزش علم، فناوری، مهندسی و ریاضی علاقه نشان دهد، اما شما می‌توانید، با آشناکردن کودک با موسیقی و هنرهای نمایشی، خلاقیت او را نیز تقویت کنید.
اسباب‌بازی‌های ساده مانند عروسک‌ها و ماشین‌ها نیز به ایجاد پویایی گروهی و مهارت‌های میان‌فردی کودک کمک می‌کنند. ساتلر در این‌باره می‌گوید: «کودکان اغلب از این‌گونه اسباب‌بازی‌ها استفاده می‌کنند تا به صحبت دربارۀ مسائل زندگی خود بپردازند.» بنابراین، افزودن بازی‌های فکری به این‌گونه اسباب‌بازی‌های کودک به یادگیری حل مسئله، مشارکت و سایر مهارت‌های آموزشی آنان کمک خواهد کرد.
بازی عملکردهای مختلفی برای کودک دارد. او طی بازی می‌تواند نقش‌های جدیدی به‌خود بگیرد و احساسات تازه‌ای را تجربه کند. برای مثال، می‌تواند نقش مادر، پدر یا برادری که از آن‌ها رنجیده است را بازی کند، جای آن‌ها حرف بزند و تصمیم بگیرد. این شیوه به او کمک می‌کند با چشمان آن‌ها دنیا را ببنید و جای آن‌ها زندگی کند. وقتی کودک عروسکی را به‌عنوان یکی از اعضای خانوادۀ خود درنظر می‌گیرد و با او مکالمه می‌کند، انتظارات خود را بی‌پرده و بدون نگرانی با آن‌ها درمیان می‌گذارد. او طی بازی یاد می‌گیرد چگونه باید با خیالات و واقعیت‌ها روبه‌رو شود. تمام این موارد بازی و اسباب‌بازی را به ابزارهای فوق‌العاده‌ای تبدیل می‌کند که می‌توان، در سطحی وسیع‌تر، از قدرت‌های شفابخش آن‌ها در حل مشکلات روان‌شناختی کودک استفاده کرد.
الیزابت استیت، تسهیل‌گر مسائل کودکان، می‌گوید: «کمک به کودک در شناخت اسباب‌بازی محبوبش این مزیت را دارد که به شما کمک می‌کند به‌هم‌ریختگی منزل خود را تاحدودی سامان دهید.»
فرض کنید فرزند شما به انجام کارهای هنری و ساخت کاردستی علاقه دارد و قفسه‌های شما از باقی‌ماندۀ کیت‌های نیمه‌کاره پر شده است. بهترین کار در این شرایط چیست؟ بهتر است از کودک خود بخواهید مشخص کند با ساخت کدام‌یک از این کیت‌های بازی خوشحال و راضی‌تر است. سپس به او پیشنهاد دهید کیت‌های دیگر را با کیت‌های محبوبش جایگزین کند.
برای مثال، اگر فرزند شما به کیت بافندگی، که به‌عنوان هدیۀ تولد برایش خریده‌اید، علاقه دارد و تمام کارهای مربوط به آن را انجام داده است، شاید حتی بخواهید دوباره لوازم مشابه با آن اسباب‌بازی را برایش تهیه کنید تا به دفعات بیشتری آن بازی را انجام دهد. اما اگر تنها یک ساعت یا بیشتر با کیت گُل‌سازی بازی کرده و دیگر به سراغ آن نرفته است، می‌توانید آن را از بین اسباب‌بازی‌های فرزندتان حذف کنید. استیت ادامه می‌دهد: «مزیت این کار این است که وقتی شما از تلاش هنری کودکتان (در اینجا لوازم بافندگی) حمایت می‌کنید، رهاکردن و کنارگذاشتن کیت گل‌سازی بدون استفاده را برای او ساده‌تر می‌کنید.»
بنابراین، این‌طور به‌نظر می‌رسد که با یافتن بهترین اسباب‌بازی برای فرزندتان نه تنها به علاقه‌مندی‌های کودکتان پی می‌برید، بلکه در این مسیر از قدرت بازی و نقش آن در زندگی کودک نیز آگاه می‌شوید. اگر شما هم این تجربه را داشتید حتما از طریق قسمت نظرات در سایت کودکت با ما در میان بگذارید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…
View Comments
بنظرم مطلب مفیدی بود. اما نمیدونم چرا کودک ۱.۵ سلام علاقه زیادی به بازی کردن گروهی داره و تقریبا من یا پدرش باید حتما مشارکت داشته باشیم. بجای عروسک ها و حیووناش حرف بزنیم و ...