چگونه اضطراب را در کودکان مبتلا به اوتیسم مدیریت کنیم؟

دکتر جفری وود (Jeffrey Wood) دکترای روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا که روی اضطراب در اوتیسم و بهبود رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم پژوهش می‌کند. او در این مقاله که در مجله «AutismSpeak» منتشر شده است، به بعضی از سوالات در زمینه چگونگی رفتار با کودکان مبتلا به اوتیسم پاسخ داده است. در این مقاله درباره بعضی از مشکلاتی که والدین در زمینه اضطراب در اوتیسم با آن‌ها مواجه هستند، بحث می‌کنیم.

سوال: پسر ۸ ساله‌ام که مبتلا به اوتیسم است، وقتی در مدرسه دچار اضطراب می‌شود لباس خود را پاره می‌کند. چگونه می‌توانم این اضطراب پسرم را کنترل کنم؟

پاسخ: اگر نشانه های اضطراب در اوتیسم را در نظر بگیریم، رفتار پسر شما، یک کار غیر عادی نیست. این واکنش‌های عصبی ممکن است نشان دهنده اضطراب یا رفتارهای تکراری باشد. با این حال، این رفتارها ممکن است ریشه در چیزهای دیگری هم داشته باشند که برای تشخیص علت آن، به سنجش‌های حرفه‌ای‌تری نیاز است.

کودکان مبتلا به اوتیسم اضطراب و عصبانیت را در بسیاری موارد مشابه سایر کودکان نشان می‌دهند. برای مثال، معمولا وقتی که کودک مجبور است برای رفتن به مدرسه یا جای دیگر، از والدین خود جدا شود، شاهد بروز علائم اضطراب جدایی هستیم. برخی از کودکان، در مواردی مانند انجام تکالیف یا مسائل بهداشتی دچار پریشانی می‌شوند. این مسائل معمولا هم بر کودکان عادی و هم کودکان مبتلا به اوتیسم تاثیر می‌گذارد. با این وجود اضطراب ناشی از بودن در اجتماع یا ترس از افراد جدید و مکان‌های شلوغ در بین کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار شایع است.

اگر کودک شما از اضطراب رنج می‌برد، ممکن است تنش‌های داخلی شدیدی را تجربه کند. این تنش‌ها می‌تواند شامل تپش قلب، تنش‌های عضلانی، عرق کردن و شکم درد باشد. اضطراب شدید می‌تواند منجبر به رفتارهای تکراری مانند پاره کردن لباس یا خرد کردن کاغذ شود.

البته با توجه به اینکه افراد اوتیستیک اغلب در برقراری ارتباط اجتماعی با مشکل مواجه هستند، بنابراین بروز این اضطراب در اوتیسم می‌تواند نشانه‌ی آن باشد که چیزی موجب آزار و اذیت آن‌ها شده است. بعضی محققان عقیده دارند که نشانه‌های فیزیکی اضطراب و خشم ممکن است به ویژه در بین افراد مبتلا به اوتیسم نسبت به افراد عادی برجسته‌تر باشد.

درمان اضطراب در اوتیسم چگونه ممکن است؟

درمان‌های شناختی رفتاری یکی از شناخته شده‌ترین روش‌های شناخت درمانی برای تشخیص دوره‌های شدید اضطراب است. این روش به طور موثر برای کمک به کودکان با حداقل توانایی برقراری ارتباط کلامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اولین گام در این فرایند به کودکان می‌آموزد تا ریشه‌های ترس خود را تشخیص دهند. به عنوان مثال کودکی که از اضطراب جدایی رنج می‌برد ممکن است زمانی که برای تحصیل به مدرسه می‌رود و از مادر یا پدر خود جدا می‌شوند دچار ترس و اضطراب شوند. پس از شناسایی علت اصلی ترس، درمانگر می‌تواند به فرد کمک کند تا نگرانی‌های خود را با توجه به شواهد به چالش بکشد.

برای به دست آوردن این شواهد تکنیک دوم وارد عمل می‌شود. ما به آن روش درمانی در معرض گذاری یا مواجهه می‌گوییم. این نوع درمان به افراد اجازه می‌دهد با تدابیر تدریجی با ترس خود مواجهه شوند. برای مثال درمانگر ممکن است از کودکی که از جدایی با مادر خود می‌ترسد بخواهد تنها یک دقیقه در اتاق بدون مادرش باشد. پس از اینکه مادرش دوباره می‌آید کودک تایید می‌کند که در نبود مادرش جایش امن بوده است. به مرور زمان درمانگر کودک را تشویق می‌کند تا مدت زمان بیشتری دور از مادر خود بماند. این شواهد می‌تواند به کودک کمک کند تا در نبود مادرش اضطراب خود را کنار بگذارد و احساس امنیت کند. برای رفع مشکل اضطراب در اوتیسم هم می‌توان تا حدودی از همین تکنیک‌ها استفاده کرد.

والدین و پرستاران کودک می‌توانند با راهنمایی متخصصان این تکنیک‌ها را در خانه هم امتحان کرده و به درمان اضطراب در کودکان مبتلا به اوتیسم کنند. همچنن کتاب‌های زیادی هم وجود دارد که در مورد این روش درمانی نوشته شده است. اگرچه، همه‌ی این کتاب‌ها مخصوص کودکان مبتلا به اوتیسم نیست، اما به شما کمک می‌کند تا یک دید کلی نسبت به اضطراب کودک خود داشته باشید.

با توجه به مطالعات متعدد برای درمان اضطراب، روش درمانی شناختی رفتاری (cognitive behavioral therapy) از سایر روش‌های درمانی گفتاری موثرتر بوده است. در بعضی از موارد روش‌های درمانی با کمک دارو هم می‌تواند به کسب نتیجه بهتر برای رفع اضطراب در اوتیسم کمک کند.

شما می‌توانید فایل صوتی این مقاله را از اینجا بشنوید.