تشخیص اوتیسم در کودکان یکی از نگرانیهای والدین در دنیای امروز است. برای والدین، پذیرش وجود این اختلال در فرزندشان کار سادهای نیست و همچنین تشخیص ابتلا به اوتیسم در کودکان هم کمی دشوار است. تشخیص زودهنگام اوتیسم (در بهترین حالت تا هجده ماهگی) تفاوت چشمگیری در روند بهبود و کمک به کودک اوتیستیک دارد. مهم نیست کودک شما چند ساله است؛ امیدتان را از دست ندهید. درمان میتواند اثرات این اختلال را کاهش دهد و به کودک شما در یادگیری و رشد کمک کند. اگر تشخیص اوتیسم در کودکان در زمان مناسبی اتفاق بیافتد، پیگیریهای بعدی و درمان اوتیسم در کودک (کمتر کردن اثر اختلال) کار چندان دشواری نخواهد بود. بنابراین پیش از هر چیز باید اوتیسم را بشناسیم. در کودکت مقالات زیادی در این زمینه ترجمه یا تالیف شده و خواهد شد که به شما در درک هر چه بهتر از اوتیسم در کودکان کمک میکند. برای اطلاعات بیشتر درباره اوتیسم، به دستهبندی اوتیسم در وب سایت ما مراجعه کنید.
اوتیسم طیفی از اختلالات بسیار مرتبط با یکدیگر است که همه به هستهای مشترک از علائم ختم میشوند. اختلالات طیف اوتیسم، خود را قبل از اینکه کودک شروع به حرف زدن و راه رفتن کند و همچنین در سالهای اولیه دوران کودکی نشان میدهند. این اختلالات میتواند سبب تاخیر در روند رشد، در بسیاری از زمینههای اساسی رشد مانند صحبت کردن، بازی کردن و ارتباط با اطرافیان شود.
علائم اوتیسم در کودکان گسترده و گوناگون است و هر کدام میتواند در تشخیص اوتیسم بسیار کاربردی باشد. همچنین اثرات علائم اوتیسم هم طیف گستردهای دارد. بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم اختلالات خفیفی دارند در حالی که بعضی دیگر باید بر موانع بیشتری غلبه کنند. با این حال هر کودکی که در دایره اختلالات اوتیسم قرار دارد، دست کم تا جایی با مشکلاتی در سه حوزهی زیر دست به گریبان است:
پزشکان، والدین و متخصصین اوتیسم، در مورد علت ابتلا به اوتیسم و شیوه درمان آن نظرهای مختلفی دارند. با این حال همه بر سر یک واقعیت مسلم اتفاق نظر دارند؛ اقدام زودهنگام و پرقدرت در تشخیص اوتیسم بسیار مفید است. تشخیص اوتیسم در کودکی در وضعیت آن دسته از کودکان که در معرض خطر بوده و آنهایی که علائم اولیه را نشان میدهند، تفاوت چشمگیری ایجاد میکند.
«ملانی» یک کودک یک ساله سالم است اما والدین او نگران هستند که او مبتلا به اوتیسم باشد. آنها نگرانند چون ملانی بسیاری از کارهایی را که برادرش وقتی همسن او بود انجام میداد، مثل بازی «دالی موشه» یا تقلید عبارات و حرکات دیگران را انجام نمیدهد. پدر و مادرش سعی کردند او را به اسباببازی، آهنگ و بازیهای مختلف علاقهمند کنند اما هیچکدام توجه او را جلب نمیکند؛ چه برسد به اینکه او را به لبخند زدن و خندیدن وادار کند. در واقع، او به ندرت ارتباط چشمی برقرار میکند و با وجود اینکه مشکل شنوایی ندارد؛ صداهای معمول و نامفهومی که کودکان یک ساله تولید میکنند (پژواک سازی) از او شنیده نمیشود. نسبت به شنیدن اسم خودش حساس نیست و واکنشی نشان نمیدهد. ملانی باید فورا توسط یک متخصص رشد اطفال مورد معاینه قرار بگیرد. این مثالی بود از کودکی که ابتلا به اوتیسم باید در او بررسی شود تا برای تشخیص اوتیسم در او دیر نشود.
به عنوان پدر و مادر شما بهترین کسی هستید که میتواند اولین نشانههای هشداردهنده یا همان علائم اوتیسم در کودکان را تشخیص دهد. شما بهتر از هر کس دیگر فرزندتان را میشناسید و شاهد رفتارها و حرکاتی از او هستید که ممکن است متخصص اطفال در یک معاینه کوتاه پانزده دقیقهای شانس دیدن آن نشانهها را نداشته باشد. متخصص اطفال فرزند شما میتواند همراه ارزشمندی باشد اما هیچوقت اهمیت مشاهدات و تجربیات خودتان را دست کم نگیرید. گره کار به دست مطالعه بیشتر شما درباره رفتارهای طبیعی و غیر طبیعی باز میشود.
اوتیسم طیف گستردهای از اختلالات رشد را تحت تاثیر قرار میدهد. پس دقت به نقاط عطف کلیدی در ارتباطات اجتماعی، احساسی و شناختی کودکان در تشخیص زودهنگام مشکل بسیار تاثیرگذار است. در حالی که اختلالات رشد لزوما به معنای ابتلا به اوتیسم نیستند؛ اما میتوانند نشانهای از خطر بالقوهی این اختلال باشند.
سرعت رشد کودکان با هم تفاوت دارد. پس اینکه کودک شما نسبت به دیگران کمی دیرتر به حرف افتاده یا هنوز راه نمیرود جای ترس و نگرانی ندارد. اگر نگران رشد طبیعی و سالم فرزند خود هستید بهتر است سریعتر با پزشک کودک خود مشورت کنید.
بسیاری از افراد به والدین نگران میگویند «نگران نباش» یا «صبر کن ببین چه می شود». اما صبر کردن بدترین کاری است که میتوانید دباره اوتیسم در کودکان انجام دهید. شما با صبر کردن زمانی را که برای بهبود فرزندتان در آن سن طلایی وجود دارد را از دست میدهید. علاوه بر این چه اوتیسم باعث این اختلال باشد؛ چه عوامل دیگر، کودکانی با اختلالات رشد معمولا به خودی خود و با مرور زمان بهبود نمییابند. فرزند شما برای بهبود اختلال رشدیاش به کمک حرفه ای نیاز دارد.
بسیاری از افراد به والدین نگران میگویند «نگران نباش» یا «صبر کن ببین چه می شود». اما صبر کردن بدترین کاری است که میتوانید درباره اوتیسم در کودکان انجام دهید. شما با صبر کردن زمانی را که برای بهبود فرزندتان در آن سن طلایی وجود دارد از دست میدهید. علاوه بر این چه اوتیسم باعث این اختلال باشد؛ چه عوامل دیگر، کودکان با اختلالات رشدی، معمولا به خودی خود و با مرور زمان بهبود نمییابند. فرزند شما برای بهبود اختلال رشدیاش به کمک حرفه ای نیاز دارد.
بعضی از کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم، معمولا بین دوازده تا بیست و چهار ماهگی، شروع به برقراری ارتباط میکنند ولی بعد از مدتی توانایی ارتباط را از دست میدهند. برای مثال، کودکی که قادر به بیان کلماتی مثل مامان و نینی بود، ممکن است دیگر حرف نزند. حتی ممکن است کودکی دیگر تمایلی به بازی با دیگران نداشته باشد. از آنجایی که عدم حرف زدن، عدم تولید صداهای نامفهوم یا قطع ارتباطات اجتماعی در کودک از علائم جدی ابتلا به اوتیسم در کودکان هستند؛ باید بسیار جدی گرفته شوند.
اگر کودکی قبل از راه رفتن و به حرف افتادن درگیر اوتیسم شود؛ درمان میتواند به علت انعطافپذیر بودن و جوان بودن مغز، بیشترین تاثیر خود را بگذارد. اگرچه تشخیص اوتیسم در کودکان قبل از ۲۴ ماهگی کار دشواری است؛ چون علائم اوتیسم معمولا خود را بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی نشان میدهند. اگر نشانهها تا ۱۸ ماهگی شناسایی شوند؛ ممکن است درمان متمرکز و قوی مغز را بازسازی کند و علائم را از بین ببرد.
بر خلاف تصور بسیاری از ما، اولین نشانههای اوتیسم در کودکان به جای داشتن رفتارهای غیر طبیعی، نداشتن رفتارهای طبیعی است. همین عامل میتواند تشخیص اوتیسم در کودکان را بسیار سختتر کند. از آنجایی که کودک ممکن است ساکت و آرام و مستقل به نظر بیاید؛ در بعضی موارد، علائم اولیه اوتیسم با ویژگیهای یک نوزاد «خوب» اشتباه گرفته میشود. با این حال، اگر بدانید به چه مواردی باید توجه کنید میتوانید زودهنگام متوجه علائم هشداردهنده شوید.
بعضی از نوزادان مبتلا به اوتیسم نسبت به آغوش و نوازش واکنش نشان نمیدهند، تمایلی به بغل گرفته شدن ندارند و هنگام شیر خوردن به مادر خود نگاه نمیکنند.
اگر نوزاد یا کودک شما چنین علائمی از خود نشان میدهد، ممکن است مبتلا به اوتیسم باشد، در این صورت باید خیلی زود با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
تاخیرهایی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم، گواهی هستند بر نیاز فوری کودک شما به ارزیابی فوری توسط یک متخصص اطفال:
تا ۶ ماهگی: لبخند نزدن و نداشتن ابراز احساسات گرم و شادمانه
تا ۹ ماهگی: عدم ابراز واکنش به صداهای اطراف، لبخند نزدن و تغییر ندادن حالات چهره برای بیان احساسات
تا ۱۲ ماهگی: عدم واکنش به اسم خود
تا ۱۲ ماهگی: عدم تولید صداهای نامفهوم که معمولا از نوزادان زیر یک سال شنیده میشود.
تا ۱۶ ماهگی: حرف نزدن و عدم بیان کلمات
تا ۲۴ ماهگی: عدم تولید عبارات دو کلمهای معنا دار که ناشی از تقلید یا تکرار نباشند.
با بزرگ شدن بچهها، هشدارهای اختلال اوتیسم گوناگون میشوند. هشدارها و علائم بسیاری وجود دارد که معمولا حول نقص در تواناییهای اجتماعی، قدرت تکلم ،اختلال در برقرار کردن ارتباطات غیرکلامی و نداشتن رفتارهای انعطافپذیر میچرخند.
تعاملات اجتماعی پایه میتواند برای کودکانی که در طیف اختلالات اوتیسم قرار میگیرند، مشکل باشد. به نظر میرسد بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم ترجیح میدهند در دنیای خود به سر ببرند و گوشه گیر و دور از دیگران هستند.
اوتیسم در کودکان میتواند با چنین نشانههایی در تکلم تشخیص داده و پیگیری شود:
کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم، با استفاده از زبان و تکلم مشکل دارند. معمولا دیر به حرف میافتند.
اگر این نشانهها را در یک کودک ببینید، سریعا باید برای تشخیص اوتیسم و پیگیریهای بعدی اقدام کنید:
کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم معمولا گوشهگیر، انعطاف ناپذیر و دچار رفتارهای وسواس گونه هستند و علایق وسواس گونه دارند.
کودک مبتلا به اوتیسم رفتارهایی تکراری دارند که بسیاری از آنها در اغلب کودکان اوتیستیک یکسان است. از این نشانهها هم میتوان برای شناسایی اوتیسم در کودکان استفاده کرد:
تا همین اواخر، بیشتر دانشمندان بر این باور بودند که ابتلا به اوتیسم در کودکان غالبا بر دوش عوامل ژنتیکی است اما تحقیقات جدید نشان میدهد عوامل محیطی هم در بروز این اختلال نقش مهمی دارند. ممکن است نوزادانی با آسیب پذیری ژنتیکی نسبت به این بیماری متولد شده باشند که بعدا توسط یک عامل خارجی بروز داده شده است. ممکن است این اتفاق در دوران جنینی در رحم مادر یا کمی پس از تولد افتاده باشد.
شایان ذکر است که در این زمینه منظور از عوامل خارجی هر چیزی است که خارج از بدن باشد و محدود به مسائلی مثل آلودگی محیطی و سموم هوا نمیشود. در واقع، یکی از مهمترین محیطهای خارجی برای جنین، محیط داخلی رحم است. عوامل پیش از تولد که ممکن است باعث بروز اختلال اوتیسم در کودک شوند از این قرار هستند:
در مورد عوامل پیش از تولد بروز اختلال اوتیسم باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد؛ اما اگر باردار هستید یا تصمیم به بچهدار شدن گرفتهاید؛ ضرری ندارد با رعایت موارد ذکر شده خطر ابتلا به اوتیسم را در فرزند خود کاهش دهید.
مصرف روزانه۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید از بروز نقایص پیش از تولد مانند مهرهشکاف (یا بیرون زدگی نخاع) جلوگیری میکند. مشخص نیست که آیا مصرف فولیک اسید به کاهش خطر ابتلا به اوتیسم هم کمک میکند یا نه اما مصرف ویتامینها ضرری ندارد.
زنانی که بازدارندههای بازجذب سروتونین مصرف میکنند یا در دوران بارداری دچار افسردگی میشوند؛ باید با یک پزشک درباره خطرات و مزایای این داروها صحبت کنند. افسردگی درمان نشده یک مادر هم میتواند در آینده روی فرزندش تاثیر بگذارد پس این تصمیم سادهای نیست.
خوردن غذاهای مغذی، تلاش برای جلوگیری از عفونت و مراجعه به یک پزشک برای معاینات معمول و به طور منظم</s میتواند درصد متولد شدن نوزادی سالم را افزایش دهد.
در حالی که شما قادر به کنترل ژنهایی که فرزندتان به ارث میبرد و یا محافظت از او در برابر تمام آلودگیهای محیطی نیستید؛ یک کار مهم هست که میتوانید برای سلامت فرزند خود انجام دهید: مطمئن شوید که فرزندتان به طور منظم واکسینه میشود.
بر خلاف بحثهای فراوان بر سر این موضوع، تحقیقات دانشمندان نشان از این ندارد که مواد تشکیل دهنده واکسنها باعث بروز اوتیسم در کودکان میشود. پنج تحقیق اپیدمیولوژیک (همهگیر شناسی) که در آمریکا، انگلستان، سوئد و دانمارک انجام شده، نشان میدهد که خطر ابتلا به اوتیسم ربطی به واکسینه شدن کودک ندارد. علاوه بر این، یک نظرسنجی امنیتی که توسط موسسه پزشکی انجام شد هیچ مدرکی مبنی بر وجود ارتباط میان واکسینه کردن بچهها و افزایش خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان وجود ندارد. دیگر سازمانهایی که تحقیقاتی برای پیدا کردن ارتباط میان واکسینه کردن و ابتلا به اوتیسم انجام دادهاند، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، آکادمی متخصصین اطفال در آمریکا و سازمان بهداشت جهانی( WHO) هستند.
اگر فرزند شما اختلالات رشدی دارد یا اگر در او رفتارهای هشدار دهنده اوتیسم در کودکان را مشاهده کردهاید؛ بدون فوت وقت به متخصص اطفال مراجعه کنید. در واقع، حتی اگر فرزند شما مراحل رشد را براساس زمانبندی رشد طی میکند؛ فکر خوبی است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. آکادمی متخصصین اطفال در آمریکا توصیه میکند که روند رشد تمامی کودکان به طور منظم مورد معاینه قرار بگیرد و همچنین از لحاظ ابتلا به اوتیسم هم در ۹، ۱۸ و ۳۰ ماهگی معاینه شوند.
روش هایی برای غربالگری ویژه ی تشخیص اوتیسم در دسترس است. بیشتر این ابزارها که شامل سوالهای بله/خیر و چک لیست علائم بیماری هستند؛ سریع و راحت شما را به جواب می رسانند. همچنین پزشک شما باید درباره مشاهداتی که از رفتار فرزندتان دارید از شما سوال بپرسد.
اگر پزشک طی غربالگری، نشانههایی از اوتیسم در فرزند شما مشاهده کند، شما باید برای تشخیصی دقیقتر به متخصص اطفال مراجعه کنید. روشهایی مانند غربالگری که برای تشخیص اولیه استفاده میشوند، نمیتوانند تشخیص قطعی بدهند و بررسیهای بیشتری برای ارزیابی دقیقتر نیاز است. متخصص اطفال میتواند برای تشخیص قطعی اوتیسم تستهایی را روی کودک شما انجام دهد. با وجود اینکه بسیاری از پزشکان تا قبل از ۳۰ ماهگی اوتیسم را تشخیص نمیدهند؛ میتوانند با استفاده از تکنیکهای غربالگری به مجموعهای از نشانههای اوتیسم در فرزند شما توجه کنند.
تشخیص اوتیسم در کودکان و حتی شناخت این اختلال برای والدین و اطرافیان هنوز در کشور ما امری ناشناخته است. شاید یکی از مهمترین گامها نه تنها درباره اوتیسم، بلکه در رابطه با تمام اختلالها و بیماریها پذیرش آنها باشد. هیچوقت درباره نشانههای بیماری و اختلال در نوزاد یا کودک خود سرسخت نباشید و برای اینکه آینده بهتری برای او بسازید به همه چیز توجه کنید و از حرف اطرافیان ناراحت نشوید.
آیا شما برخوردی با یک کودک اوتیستیک داشتهاید؟ اگر تجربهای در این زمینه دارید، اشتراک گذاشتن آن در قسمت دیدگاهها میتواند آینده روشنتری برای بسیاری از والدین که درگیر این قضیه هستند داشته باشد.
شما میتوانید فایل صوتی این مقاله را از اینجا بشنوید.
قسمت اول
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آنها تفاوت ایجاد میکند.…
دنیای دیجیتال بخش جداییناپذیر زندگی ما و فرزندانمان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور میتوانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…