مننژیت در کودکان یکی از آن بیماری‌های کشنده‌ای است که مستقیماً بر مغز کودک اثر می‌گذارد و باعث ایجاد تشنج، آسیب‌های مغزی و سایر اثرات مخرب طولانی‌مدت روانی می‌شود. با وجود اینکه بیماری مننژیت مشکلی کاملاً فاجعه‌بار به نظر می‌رسد، اما امروزه دانش پزشکی به نقطه‌ای رسیده است که بتواند مننژیت را به‌موقع تشخیص دهد، اقدامات پیشگیرانه را اعمال کند و به‌شکل مؤثری مبتلایان به این بیماری را درمان کند.
به‌طور خلاصه، مننژیت نوعی بیماری است که مغز و نخاع بدن انسان را هدف قرار می‌دهد. اثر اولیه این بیماری بر چنین بافت‌هایی التهاب شدید است که بر مغز تأثیر می‌گذارد. غشاهای موجود در این ناحیه به نام مننژ شناخته می‌شوند و عملکرد واقعی‌شان محافظت از مغز و نخاع است. برای تکمیل کار مننژها، ستون فقرات نیز برای مراقبت از نخاع در برابر صدمه‌های خارجی وظایفی دارد.
هر کودکی که زیر پنج سال سن داشته باشد به‌شدت در معرض ابتلا به این بیماری است. این گروه به‌ویژه مستعد ابتلا به مننژیت‌اند، به این دلیل که بدنشان هنوز برای ایجاد سیستم ایمنی قوی برای مبارزه با عفونت مننژیت زمان کافی نداشته است.
بیماری مننژیت معمولاً در دو نوع کلی خود را نشان می‌دهد:
این نوع مننژیت در درجه اول با خانواده‌ای از ویروس‌ها به نام انتروویروس ایجاد می‌شود. شانس بروز عفونت در فاصله میان ماه‌های جون تا اکتبر (خرداد تا آبان) بیشتر است. هرگونه تماس مستقیم با مدفوع آلوده به ویروس مانند پوشک یا هرگونه تماس غیرمستقیم با مواد آلوده به ویروس مانند آب، غذا یا محیطی که آلوده به ویروس باشد می‌تواند باعث بروز عفونت شود. سایر خانواده‌های این ویروس عفونت را با رسانه‌های انتقال هوا یا حیوانات و نیش حشرات منتشر می‌کنند.
مننژیت باکتریایی از نوع اول این بیماری بدتر است. باکتری‌هایی که می‌توانند باعث بروز عفونت شوند بی‌شمارند. چراکه هر سویه آن‌ها با کودکانی از سن خاص، واکسیناسیون خاص و مشکلات خاص پزشکی مرتبط می‌شوند. اگر کودکی در معرض برخورد با فرد مبتلا به مننژیت باکتریایی قرار بگیرد یا اگر در گوش‌ها یا بینی‌اش عفونت ایجاد شود یا اگر به مناطقی سفر کند که مستعد وجود عفونت‌اند یا در ناحیه سر خود دچار آسیب شود، باکتری تمایل خواهد داشت به او حمله کند، چراکه چنین کودکی هدفی ساده برای باکتری مننژیت محسوب می‌شود.
اینکه کودک در وهله اول چگونه به بیماری مننژیت مبتلا می‌شود با فاکتورهای متعددی تعیین می‌شود:
در اغلب مواقع، عفونت مننژیت زمانی اتفاق می‌افتد که ارگانیسم‌هایی بدن فرد را با تماس مستقیم آلوده کنند. پس از تماس کودک با افراد مبتلا به عفونت یا اشیا و سطوحی که آلوده به میکروب‌اند، این موجودات در نواحی تنفسی او لانه می‌گزینند. با شروع از دستگاه تنفسی، عفونت از جریان خود در بدن منتشر خواهد شد و سرانجام راه خود را به مغز و نخاع پیدا خواهد کرد.
ابتلا به مننژیت در نوپایان معمولاً با علائم زیر همراه خواهد بود:
در کنار دقت به علائمی که در کودک وجود دارند، انجام آزمایش‌های زیر نیز به تشخیص عفونت در بدن کودک کمک می‌کنند.
مننژیت باکتریایی، در بالاترین شدت خود، می‌تواند باعث ایجاد عوارضی شود که در طولانی‌مدت نیز سلامت کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این آسیب‌ها خود را به‌شکل صدمات مغزی، از دست دادن شنوایی، تشنج و در مواردی ناتوانی نشان می‌دهند. در موارد بسیار حاد، مننژیت می‌تواند کشنده هم باشد.
پس از درمان مننژیت، کودکتان همچنان ممکن است از خستگی، سردرد، ناتوانی در انجام کارها و دشواری در تمرکز کردن بر موضوعات مختلف رنج ببرد. همچنین، احتمالاً آزمایش‌های مختلفی برای بررسی توانایی‌های شنوایی کودک انجام می‌شوند. درصورتی‌که عملکردهای لیمبیک در نواحی مختلفی از بدن کودک از دست رفته باشند، پزشک در ویزیت‌های بعدی این موضوع را مجدداً بررسی خواهد کرد.
بهترین روش برای پیشگیری از مننژیت انجام منظم واکسیناسیون دوران کودکی است. این کار تا حد قابل‌قبولی از بروز هر نوع عفونت جلوگیری می‌کند. درصورتی‌که فردی در اطراف کودک به مننژیت مبتلا شد، حتماً با پزشک مشورت کنید. پزشک به احتمال زیاد مصرف آنتی‌بیوتیک را به‌عنوان اقدامی پیشگیرانه تجویز خواهد کرد تا عفونت را دور نگه دارد.
مننژیت بیماری وحشتناک و ناتوان‌کننده‌ای است که عواقب فاجعه‌باری دارد. اما شما می‌توانید با حفظ آمادگی‌های لازم، انجام واکسیناسیون و مراقبت از کودک، در صورت مشاهده هرکدام از علائم گفته‌شده، از پیشروی بیماری جلوگیری کنید و از سلامت کودک خود محافظت کنید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…