چگونه برای رفتارهای نوزادان حد و مرز تعیین کنید؟

روزی خواهد آمد که نوزادتان سرانجام به سنی می‌رسد که می‌تواند موهای خواهر یا برادر کوچک‌ترش را بکشد یا لیوان‌هایتان را زمین بیندازد، اما قادر نیست معنی کلمه «نه» را بفهمد. تاکتیک‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد برای برقراری قوانین، به حداقل رساندن هرج‌ومرج‌های خانه، و تعیین حد و مرز برای نوزادان کمک‌کننده‌اند.

حتی کودکی که همیشه مثل فرشته‌ها رفتار می‌کند نیز گاه‌به‌گاه شیطنت‌های غیرقابل‌تحملی از خود نشان می‌دهد: موهایتان را می‌کشد، بیسکوییت‌هایش را کف زمین می‌ریزد یا سعی می‌کند نان تست را در دریچه شوفاژ فرو کند. گرچه تمامی این رفتارهای شیطنت‌آمیز ممکن است باعث عذاب و زحمتتان شوند، اما یک نکته را هرگز فراموش نکنید: کودکتان فقط در حال انجام کار خودش است: یادگیری تمام چیزهای مربوط به دنیای اطرافش. درواقع، تقریباً در شش ماهگی تا یک سالگی، نوزادان به‌طور طبیعی دست به اکتشاف می‌زنند. آن‌ها از تمامی حواسشان استفاده می‌کنند تا شناختی از محیط به دست بیاورند. به این معنا که نوزادان سعی می‌کنند به اشیا دست بزنند یا آن‌ها را بچشند یا به‌ سادگی هر جسمی را که در دیدرسشان قرار دارد پاره‌پاره کنند.

بااین‌حال، تلاش برای برقراری قوانین یا تعیین حد و مرز برای نوزادان چندان در این سن کارآمد نیست. چراکه نوزادتان توانایی رشدی کافی ندارد و نمی‌تواند زبانتان را برای دانستن فرق خوب و بد درک کند. از طرف دیگر، شما هم نباید اجازه دهید کودک اتاق نشیمن را زیرورو کند یا تلفن تازه‌تان را بشکند. با هدایت عشق و علاقه، می‌توانید فرزندتان را از مشکلات دور کنید و درعین‌حال خانه و روان خودتان را هم سالم نگه دارید.

اولین گام در تعیین حد و مرز برای نوزادان: “فریاد نزنید”

اگر فرزندتان را در حال پاره کردن صفحات کتاب‌های کتابخانه ببینید، حتماً میل شدیدی به جیغ زدن در شما ایجاد می‌شود. اما از یاد نبرید که فریاد زدن فقط او را گیج می‌کند و می‌ترساند. پس به‌جای این کار، اسباب‌بازی مناسب‌تری به دست کودک بدهید و کتاب را از صحنه حذف کنید. راه دیگر این است که کودک را در آغوش بگیرید، موزیک موردعلاقه‌اش را پخش کنید و باهم در اتاق برقصید.

حواس کودک را پرت کنید

حواس نوزادان به‌راحتی پرت می‌شود. بنابراین، اگر می‌بینید فرزندتان سینه‌خیز به‌سمت کنترل تلویزیون می‌رود، به‌سادگی بلندش کنید و چیزی را نشانش دهید که به همان اندازه برایش جذاب باشد: اسباب بازی رنگارنگ، پازلی پارچه‌ای، ظرفی پلاستیکی یا قاشقی چوبی یا حتی پاکتی مچاله‌شده. در این مورد، حتماً کودک را بغل کنید و برای پرت کردن حواسش با او حرف بزنید. او را نزدیک خود نگه دارید و بگویید: «بذار بریم ببینیم چه چیزای جالبی می‌تونیم توی کشو پیدا کنیم.»

قبل از تعیین حد و مرز برای نوزادان کنش‌های او را درک کنید

گاهی اوقات، رفتارهای پرخاشگرانه کودک سرنخ بسیار خوبی از احساسات اوست. به‌خصوص وقتی خسته است و باید بخوابد یا وقتی به‌اندازه کافی غذا خورده است. بنابراین، اگر فرزندتان لوبیاها را روی زمین پخش می‌کند، شاید در حال آزمایش قانون گالیله است تا ببیند وقتی اشیا از ارتفاع به زمین می‌افتند چه می‌شود. یا شاید هم به‌سادگی می‌خواهد به شما بفهماند که دیگر گرسنه نیست. بنابراین، غذا را بردارید و چیزی را به دست کودک بدهید که، طی آزمایش جاذبه، کثیفی کمتری ایجاد کند، مثلاً دستمالی پارچه‌ای یا لیوانی پلاستیکی. همچنین در نظر داشته باشید که همیشه این امکان وجود دارد که بعداً مقدار بیشتری غذا به کودک بدهید.

کلمه «نه» را با وسواس و عاقلانه به کار ببرید

حتی اگر کودکتان معنای کلمات را به‌خوبی درک نکند، اما قطعاً می‌تواند لحن یا صدایتان را هنگام حرف زدن بفهمد. لذا «نه»ای تند و تیز حتماً ابزار قدرتمندی برای شما خواهد بود. بااین‌حال، اگر هر زمان که کودک کار ناراحت‌کننده‌ای انجام داد از کلمه «نه!» استفاده کنید، این واژه به‌تدریج اثربخشی‌اش را از دست می‌دهد. بنابراین، بهتر است نه گفتن را برای زمان‌هایی نگه دارید که کودک واقعاً در خطر است. مثل زمانی که به اجاق گاز روشن نزدیک می‌شود یا می‌خواهد از کمد یا قفسه بالا برود. در این حالت، به‌سرعت کودک را بلند و از موقعیت دور کنید و جدی‌ترین اخم خود را روی صورت بنشانید. توجه داشته باشید که نوزادان به‌شدت روی حالت‌های چهره متمرکز می‌شوند و این نخستین درس آن‌ها برای درک افراد است. بااین‌حال، از کودک انتظار نداشته باشید درسی را که به او می‌دهید به خاطر بسپرد. درواقع نباید تا مدت زیادی چشم از روی کودکتان بردارید.

رفتارهای خوب را مدلسازی کنید

اعمال شما با صدای بسیار رساتری نسبت به کلماتتان به گوش کودک می‌رسند. به‌خصوص اگر فرزندتان کوچک‌تر از آن باشد که حرف‌هایتان را درک کند. بنابراین، به‌جای آنکه مدام به کودک بگویید «این کار رو نکن»، به او نشان دهید که چه کاری می‌تواند انجام دهد. برای مثال، اگر او دم حیوان خانگی‌تان را می‌کشد، دستش را بگیرید و به‌آرامی حیوان را نوازش کنید. می‌توانید این عمل خود را با این جمله تکمیل کنید: «این‌جوری با مکس بازی می‌کنیم.»

به خودتان و کودک استراحت دهید

اگر والدگری نوزاد را تجربه کرده باشید، حتماً می‌دانید که مهم نیست چند بار به خودتان بگویید: «اون فقط یه بچه‌ست.» همچنان زمان‌هایی وجود دارند که کارها و شیطنت‌های او شما را تا مرز دیوانگی خواهند برد. در این مورد، نکته مهم این است که پیش از آنکه آن‌قدر خسته و پریشان شوید که خشمتان را سر کودک خالی کنید، جلوی خودتان را بگیرید (در آمریکا، بین 1200 تا 1400 کودک به دلیل تکان داده شدن شدید، آسیب می‌بینند یا کشته می‌شوند!). وقتی بسیار عصبانی هستید، چشم‌هایتان را ببندید، چند نفس عمیق بکشید و ساکت بنشینید تا وقتی آرام شوید. سپس اگر این امکان برای شما وجود دارد، با دوست یا عضوی از خانواده تماس بگیرید تا مدت کوتاهی از فرزندتان نگه‌داری کنند. اگر این امکان را ندارید، کودک را ده دقیقه‌ای در گهواره بگذارید و چند اسباب‌بازی در دسترسش قرار دهید.

وقتی کودکتان بزرگ‌تر شد، می‌توانید بگویید: «بذار به خودمون استراحت بدیم. من تو رو بغل می‌کنم و تا وقتی هر دومون احساس بهتری داشته باشیم، نفس عمیق می‌کشیم». ازآنجاکه کودک مشاهده می‌کند شما هم این کار را انجام می‌دهید، این کار را تنبیه تلقی نخواهد کرد. این روش راهی سالم و بسیار مؤثر برای مقابله با پریشانی‌ها و استرس‌هاست. همین طور به تعیین حد و مرز برای نوزادان کمک خواهد کرد.